Symbolika planet

Symbolika planet została ustalona już w starożytności przez dawnych mędrców nadając tym znakom magiczne znaczenie. Tylko wtajemniczeni wiedzieli o znaczeniu hieroglifów astrologicznych, widząc w nich odpowiedź na zagadki Wszechświata.

W symbolach tych możemy odnaleźć trzy rodzaje figur jak koło, półkole oraz krzyż.

Koło symbolizuje Boga, boską doskonałość i nieskończoność

Półkole oznacza Wszechświat

Krzyż symbolizuje Ziemię otoczoną czterema żywiołami ziemi, wody, ognia i powietrza

Według starodawnych nauk hermetycznych na byt człowieka wpływają trzy czynniki: Opatrzność (koło), Natura (półkole), Człowiek ograniczony w świecie materii (krzyż).

Każdy hieroglif planetarny obrazuje charakter ciała niebieskiego, pokazując związek jaki istnieje między nim a człowiekiem oraz pomiędzy planetami. Przejdźmy zatem kolejno do omówienia symboli planetarnych:

Sol, Słońce jest stałą jednostką w układzie planetarnym. Słońce jest przedstawiane w postaci dysku, zaś kropka umieszczona w środku koła symbolizuje roczną drogę Słońca. Koło symbolizuje nieskończoność, wieczność oraz doskonałość. Kropka pośrodku koła symbolizuje samo Słońce, będące wyrazem energii. Białe tło między kołem a kropką odzwierciedla przestrzeń układu słonecznego, w którym krążą planety dookoła Słońca.

Luna, Księżyc jest przedstawiony w formie sierpa. Księżyc w stosunku do Słońca jest najbardziej ruchliwym ciałem niebieskim. Oko ludzkie obserwuje jak Księżycowi w odpowiednich jego fazach ubywa i przybywa światła. W tym symbolu Księżyc symbolizuje objawiony nam Wszechświat, zaś krańcowe bieguny półkola mówią o dualizmie, stanowiący główną cechę emanacji Księżyca.

Terra, Ziemia przedstawia się nam w postaci krzyża (symbol człowieka), otoczonego kołem. Krzyż materii jest tutaj objęty kołem ducha, innymi słowy: duch działa w materii. Duch znajduje się jednak w więzach materii ziemskiej, która go krzyżuje. Symbol ziemi oznacza zmienność stosunków, obracających się w kwadraturze czterech żywiołów, jak również czterech pór roku, na skutek nieustannej wędrówki ziemi naokoło słońca. Symbol ziemi w astrologii rzadko zachodzi. 

Mercurius, Merkury. Planeta położona najbliżej Słońca. Przedstawia połączenie wszystkich trzech zasadniczych symboli: półkola, koła i krzyża. Merkury jest więc wśród planet skojarzeniem wszystkich trzech pierwiastków: ducha, duszy i materii. Krzyż materii zwyciężony górującym nad nim kołem ducha, harmonii i wyższej myśli. Najwyżej położone jest jednak półkole duszy. Góruje więc pierwiastek twórczy, intelektualny i dualistyczny.

Venus, Wenus. Pomiędzy Merkurym i Ziemią krąży naokoło Słońca.  Jej symbolem jest koło umieszczone nad krzyżem. Duch, harmonia i piękno górują więc nad pierwiastkiem rozczłonkowującej materii. Wenus wyraża wobec tego dążenie do równowagi i ideałów doskonałości, w czym jednak przeszkadza pierwiastek niższy, instynktu materialnego i żądzy, wyrażony symbolicznie krzyżem w zespoleniu z kołem doskonałości. Pierwiastek dobra jest jednak silniejszy od zła. Dlatego też Wenus nosi przydomek fortuna minor (szczęście małe).

Mars, najbliżej Ziemi krążący Mars posiada symbol, stanowiący inwersję czyli odwrócenie pierwiastków Wenery. To też najstarszy jego symbol przedstawiał krzyż materii, wzniesiony na kole ducha, wyrażający zwycięstwo instynktu, żądzy i walki nad pierwiastkami doskonałości i harmonii. Toteż nadano Marsowi przydomek infortuna minor (nieszczęście małe). Symbol ten z czasem zatracił jednak swoje znaczenie, a dzisiaj jest w powszechnym użyciu jedynie w nagłówku przedstawiony symbol Marsa. Wtajemniczeni doszli bowiem do wniosku, że pierwiastek żądzy i walki - będący kosmicznym przejawem Marsa - jest koniecznym jako źródło regeneracji. Toteż dzisiejszy symbol planety przedstawia działanie ducha, łamiącego słaniający się ku upadkowi krzyż materii, niskich żądzy i dysharmonii. Zaznaczyć wypada tutaj ciekawy fakt, że niektóre koła astronomów w nowszych czasach dążyły do wprowadzenia pierwotnego znaku Marsa: prostopadły krzyż nad kołem (a więc odwrócenie Wenery) jako symbol naszej planety Ziemi, zamiast właściwego znaku hermetycznego (krzyż w kole). Miało to oznaczać triumf krzyża Chrystusowego nad globem ziemskim. Pomysł ten wskazuje, jak obcy był owym uczonym głęboki sens symboliki planet jako istotny, hieroglificznie przedstawiony wyraz związków makro-mikrokosmicznych.

Jupiter, Jowisz. Symbol Jowisza, najpotężniejszego ciała wśród planet naszego układu, przedstawia się w postaci półkola, wznoszącego się na lewym ramieniu krzyża. Dusza, lepszy twórczy pierwiastek jaźni zwycięża krzyż materii, nie mogąc się jednak odeń oderwać całkowicie. Prostopadle stojące półkole - w przeciwieństwie do poziomo leżącego półkola u Merkurego - uwidacznia łatwe i bezsporne podporządkowanie sobie materii. Intelekt przerabia materię w szczęście. Toteż starożytni nazwali Jowisza fortuna major (szczęście wielkie). Górujące półkole wskazuje na przewagę pierwiastków dualistycznych.

Saturnus, Saturn. Ostatnią z planet, znanych mędrcom starożytności, jest Saturn, nazwany również Chronosem - bogiem czasu - i stróżem wieczności. Symbolem jego - to krzyż, wzniesiony na półkolu względnie przyczepionym do niego. Pod brzemieniem krzyża materii ugina się półkole duszy, lepsza część pierwiastków Saturna. Intelekt jest podporządkowany górującej materii. Wyzwolenie się dobrych pierwiastków bywa utrudnione. Toteż Saturn jest planetą ograniczeń, karmy i sił fatalizmu, przejawiających się w losie Ziemi i człowieka. Słusznie też nosi nazwę infortuna major (nieszczęście wielkie).

Uranus, Uran. Planeta ta, nieznana starożytnym, odkryta została dopiero w nowszych czasach  Toteż posiada symbol, którego rodowód nie nosi znamion głębokiej tradycji hermetycznej. Idąc jednak po jej linii, badacze starali się nadać tej planecie symbol odpowiadający naturze jej działania. Uran jest zbiorowiskiem energii, podobnych do Saturna, Słońca, Marsa i Merkurego. Jego znakiem jest prostopadle postawiony symbol Marsa ze złamanym krzyżem materii. Kropka w kole ducha nawiązuje do słonecznego, odwrócone półkole nad kołem do merkuriuszowego charakteru planety. Wszystkie trzy pierwiastki (duch, dusza i materia) są więc skojarzone w tym symbolu. Zarysowująca się nad kołem litera H jest inicjałem nazwiska Herschela, angielskiego odkrywcy Urana. Zamiast bocznych słupków, tworzących literę H, niektórzy umieszczają tam dwa półkola, mające być wyrazem ekscentryczności i rozdwojenia duszy na pierwiastek dodatni i ujemny. Niemieccy astrologowie - odmiennie od anglosaskich - posługują się wielokrotnie tylko symbolem Marsa prostopadłego z kropką słoneczna w kole.

Neptunus, Neptun. Podobnie do Urana, jest to jedna z nowszych planet.  Posiada symbol niejednolity. Neptun - grecki Posejdon - jest bóstwem mórz i nosi jako widomy znak swego panowania trójząb. Poglądy co do działania tej planety na planie ziemskim nie są jeszcze zupełnie uzgodnione. Toteż co do hermetycznego znaczenia symbolu Neptuna istnieją jeszcze rozbieżności. Spotykamy więc w literaturze astrologicznej nie tylko zwyczajny trójząb jako wyraz egzoterycznej charakteryzacji Neptuna, lecz również krzyż pod trójzębem lub też krzyż materii wtłoczony pomiędzy dolne koło ducha a górne półkole duszy. Trójząb staje się tutaj właściwie półkolem, przy czym ząb środkowy symbolizuje złamany krzyż materii. Górujące koło jest wyrazem dualistycznej natury tej planety. Działanie Neptuna w materii ma być zresztą minimalne, toteż niektóre jego symbole całkiem nie uwidaczniają krzyża materii. Neptun w swych przejawach wykazuje podobieństwo do Wenery. Uważany bywa więc jako jej wyższa oktawa. Poza tym wyraża złożony wpływ charakteru Księżyca i Jowisza.

Pluto, Pluton. Jest to najnowszy, najdalej odległy i najpowolniejszy obiekt planetarny naszego układu, chodzący po jego najdalszych krańcach i potrzebujący około 249 lat ziemskich, aby raz okrążyć nasze Słonce.  Wieki upłyną, zanim liczne generacje astrologów-badaczy doświadczalnie stwierdzą charakter działania tak powolnie chodzącej planety, jaką jest Pluto. Niektórzy astrologowie - zwłaszcza angielscy - uważają go za wyższą oktawę Marsa, tymczasowo znacząc go równoległością kresek na ramieniu krzyża w symbolu Marsa. Niemcy próbują wprowadzić półkole, właściwie trójząb z wyłamanym w pośrodku zębem (jako wyraz transneptunicznego charakteru Plutona). Inni zaś jeszcze, idąc torami myśli hermetycznej, wyrażają go kołem ducha wolno unoszącym się nad półkolem duszy bez hieroglifu krzyża materii.